استنلس استیل 304L
مقدمه
فولاد زنگ‌نزن 304، که به نام استنلس استیل 304L نیز شناخته می‌شود، یکی از پرکاربردترین آلیاژهای فولادی در جهان است. این نوع فولاد با ترکیبی از آهن، کروم، نیکل و مقادیر کمی کربن تولید می‌شود و به دلیل خواص برجسته‌ای همچون مقاومت بالا در برابر خوردگی، سهولت شکل‌پذیری و غیرمغناطیسی بودن، در بسیاری از صنایع و کاربردهای خانگی به کار می‌رود. آرتا استیل، به عنوان بزرگترین واردکننده استنلس استیل در ایران، این محصول باکیفیت را به صنایع داخلی عرضه می‌کند.
در این مقاله، با خصوصیات، مزایا، ترکیب شیمیایی، کاربردها و نکات کلیدی درباره استنلس استیل 304 آشنا خواهیم شد.
ترکیب شیمیایی استنلس استیل 304
استنلس استیل 304L به دلیل ترکیب شیمیایی متعادلی که دارد، به یک ماده همه‌کاره تبدیل شده است. جدول زیر ترکیب شیمیایی این نوع فولاد را به تفصیل نشان می‌دهد:
| عنصر | حداکثر درصد وزنی |
|---|---|
| کربن (C) | 0.08 |
| سیلیسیم (Si) | 1.00 |
| منگنز (Mn) | 2.00 |
| فسفر (P) | 0.045 |
| گوگرد (S) | 0.030 |
| کروم (Cr) | 18.0–20.0 |
| نیکل (Ni) | 8.0–11.0 |
این ترکیب، فولاد زنگ‌نزن 304 را به ماده‌ای با مقاومت بالا در برابر خوردگی و قابلیت استفاده در محیط‌های خورنده تبدیل کرده است.
خواص و ویژگی های کلیدی
مقاومت به خوردگی بالا: استنلس استیل 304L در برابر طیف وسیعی از محیط‌های خورنده مقاوم است. این ویژگی، آن را برای استفاده در محیط‌هایی با رطوبت بالا یا مواد شیمیایی مناسب می‌سازد.
غیرمغناطیسی بودن: این فولاد به دلیل ساختار آستنیتی خود، خاصیت مغناطیسی ندارد و این ویژگی در برخی کاربردهای صنعتی اهمیت ویژه‌ای دارد.
سهولت در جوشکاری و شکل‌دهی: فولاد زنگ‌نزن 304 به راحتی جوش داده می‌شود و می‌توان آن را به اشکال مختلف تبدیل کرد. این ویژگی‌ها باعث شده‌اند که این ماده در ساخت تجهیزات مختلف به کار رود.
مقاومت به دماهای بالا: این فولاد می‌تواند دماهای بالا را بدون کاهش قابل توجه در استحکام و مقاومت به خوردگی تحمل کند.
کاربردهای استنلس استیل 304L
1. صنایع غذایی و آشپزخانه:
به دلیل مقاومت بالا در برابر زنگ‌زدگی و سهولت در تمیزکاری، فولاد زنگ‌نزن 304 برای ساخت تجهیزات فرآوری مواد غذایی، ظروف آشپزخانه، سینک‌ها و قاشق و چنگال مورد استفاده قرار می‌گیرد. آرتا استیل با تأمین فولاد زنگ‌نزن 304 باکیفیت، به این صنعت کمک شایانی می‌کند.
2. صنایع شیمیایی و پتروشیمی:
مقاومت به خوردگی در برابر مواد شیمیایی خورنده، فولاد زنگ‌نزن 304 را برای ساخت مخازن و لوله‌های ذخیره‌سازی مواد شیمیایی مناسب کرده است.
3. معماری و ساختمان‌سازی:
استنلس استیل 304 به دلیل ظاهر زیبا و مقاومتی که دارد، در ساخت نماهای خارجی، نرده‌ها و المان‌های تزئینی به کار می‌رود.
4. خودروسازی:
سیستم‌های اگزوز و قطعات مقاوم به حرارت در خودروها معمولاً از فولاد زنگ‌نزن 304 ساخته می‌شوند.
5. فضاپیما و فناوری‌های پیشرفته:
حتی در ساخت فضاپیماها و فناوری‌های پیشرفته، از جمله مدل‌های اولیه سفینه‌های SpaceX، از فولاد زنگ‌نزن 304 استفاده شده است.
جدول مقایسه استنلس استیل 304 با 316
| ویژگی | فولاد زنگ‌نزن 304 | فولاد زنگ‌نزن 316 |
| ترکیب کروم | 18–20% | 16–18% |
| ترکیب نیکل | 8–11% | 10–14% |
| مقاومت به خوردگی | مناسب در محیط‌های مرطوب و عادی | عالی در محیط‌های کلریدی و اسیدی |
| قیمت | کمتر | بیشتر |
تفاوت‌های 304، 304L و 304H
304L: دارای محتوای کربن کمتر (کمتر از 0.035%)، که برای جوشکاری و جلوگیری از حساسیت مناسب است.
304H: دارای محتوای کربن بیشتر (0.04–0.1%)، که برای کاربردهای دمای بالا مناسب است.
304: حاوی میزان استاندارد کربن (کمتر از 0.08%)، که برای کاربردهای عمومی مناسب است.
نام‌ها و مشخصات دیگر 304L
این فولاد طبق استانداردهای SAE International تحت عنوان SAE steel grades مشخص شده و همچنین با نام‌های زیر شناخته می‌شود:
- 4301-304-00-I و X5CrNi18-9 طبق استاندارد ISO 15510.
- UNS S30400 در سیستم شماره‌گذاری متحد.
- A2 stainless steel در خارج از ایالات متحده، بر اساس استاندارد ISO 3506 برای اتصالات.
- 18/8 و 18/10 stainless steel در صنایع تجاری ظروف غذاخوری و اتصالات.
- SUS304 بر اساس استاندارد ژاپنی JIS G4303.
- 1.4301 معادل در استاندارد EN 10088.
- 06Cr19Ni10 و ISC S30408 در استانداردهای چین.
- 08Kh18N10 و 03Kh18N11 در سیستم نام‌گذاری روسی GOST.
فولاد زنگ‌نزن SAE 304
استنلس استیل 304L رایج‌ترین نوع فولاد زنگ‌نزن است. این آلیاژ از آهن، کربن، کروم و نیکل تشکیل شده و از نوع آستنیتی است، به همین دلیل خاصیت مغناطیسی ندارد. هدایت الکتریکی و حرارتی آن کمتر از فولاد کربنی است. مقاومت بالاتری در برابر خوردگی نسبت به فولاد معمولی دارد و به دلیل سهولت شکل‌پذیری، به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این ترکیب در سال 1924 توسط W. H. Hatfield در شرکت Firth Brown توسعه یافت و با نام تجاری Staybrite 18/8 عرضه شد.
مقاومت به خوردگی
فولاد زنگ‌نزن 304 در برابر طیف وسیعی از محیط‌های جوی و رسانه‌های خورنده مقاوم است. در محیط‌های کلریدی گرم ممکن است دچار خوردگی حفره‌ای و شکافی شود و در دمای بالای 60 درجه سانتی‌گراد مستعد ترک‌خوردگی تنشی است.
نتیجه گیری
فولاد زنگ‌نزن 304 یا استنلس استیل 304L ، به عنوان یک ماده با کارایی بالا و خواص منحصربه‌فرد، جایگاه ویژه‌ای در صنایع مختلف پیدا کرده است. مقاومت در برابر خوردگی، سهولت شکل‌پذیری و کاربردهای گسترده، آن را به انتخابی ایده‌آل برای تولیدکنندگان و صنعتگران تبدیل کرده است. آرتا استیل، به عنوان بزرگترین واردکننده استنلس استیل در ایران، با ارائه این محصول باکیفیت به بازار، نقش مهمی در پیشرفت صنعت کشور ایفا می‌کند.
برای آگاهی بیشتر درباره محصولات و ویژگی‌های استنلس استیل 304، می‌توانید با آرتا استیل ویرا تماس بگیرید و از مشاوره تخصصی بهره‌مند شوید.
